Lęk jest stanem, w którym dana osoba jest zmartwiona, spięta lub przestraszona. Może mieć łagodne lub ciężkie nasilenie. Ludzie doświadczają lęku, który objawia się pod postacią myśli, uczuć i doznań fizycznych.
Neuraxpharm oferuje alternatywne leki stosowane w leczeniu lęku. Lekarz, po określeniu indywidualnych potrzeb pacjenta, może przepisać produkt, który będzie najlepiej dostosowany do jego schorzenia.
Dowiedz się więcej na temat lęku, jego objawów oraz sposobów kontroli i leczenia.
Lęk to naturalna reakcja organizmu na potencjalnie niebezpieczną lub trudną sytuację. Jest to m.in. uczucie zdenerwowania, zmartwienia, strachu lub obawa przed tym, co ma się wydarzyć. Odczuwanie lęku od czasu do czasu jest całkowicie normalne, a nawet może być korzystne. Może on pomóc nam przygotować się na określone sytuacje, zwiększyć uważność i czujność na wszelkie niebezpieczeństwa.
Niektórzy ludzie mają jednak trudności z kontrolowaniem lęku. Wysoki poziom lęku, utrzymujący się przez długi czas, wpływający na codzienne funkcjonowanie może być oznaką zaburzeń lękowych.
Każda osoba doświadcza lęku w różny sposób. Zaburzenia lękowe różnią się jednak od normalnego uczucia zdenerwowania czy stresu i wiążą z nadmiernym lękiem lub strachem.
Często mówi się, że zaburzenia lękowe są nieodłączną częścią współczesnego życia, ale nie ma dowodów na to, że ich częstość występowania na przestrzeni lat uległa zmianie.
Do najczęściej rozpoznawanych zaburzeń lękowych należą zaburzenie lękowe uogólnione, zaburzenie paniczne, fobie, zaburzenie lękowe społeczne (fobia społeczna) i zaburzenie lękowe separacyjne.
Niektóre osoby z zaburzeniami lękowymi odczuwają jednocześnie więcej niż jedno zaburzenie lękowe lub psychiatryczne, (co określamy mianem ‘współchorobowości’). Przykładowo, zaburzenie lękowe uogólnione i PTSD mogą być powiązane z innymi schorzeniami psychiatrycznymi, w tym z depresją lub ciężkim zaburzeniem depresyjnym (MDD), zaburzeniem dwubiegunowym (BD) i zaburzeniem związanym z używaniem substancji psychoaktywnych (SUD).
Statystyki pokazują, że zaburzenia lękowe są powszechne na całym świecie. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 284 miliony ludzi (3,6% światowej populacji) doświadcza zaburzeń lękowych. Około 63% (179 milionów) stanowią kobiety w porównaniu do 105 milionów mężczyzn.
Według Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME), w 2016 r. więcej niż jedna na sześć osób (prawie 84 mln osób) w całej UE miała problem ze zdrowiem psychicznym. W krajach UE najczęstszym zaburzeniem psychicznym jest zaburzenie lękowe, przy czym szacuje się, że 25 mln osób (co odpowiada 5,4% populacji) żyje z zaburzeniami lękowymi.
Każdy doświadcza lęku w inny sposób. Jego fizyczne i psychiczne skutki mogą się różnić u poszczególnych osób.
Organizm reaguje na lęk w szczególny sposób, uwalniając hormony stresu, takie jak adrenalina i kortyzol. Hormony te wprowadzają osobę doświadczającą lęku w stan podwyższonej gotowości, w którym poszukuje ona potencjalnych zagrożeń i aktywuje reakcje „walki lub ucieczki”. Niektóre często występujące objawy niepokoju obejmują:
Skutki psychiczne:
Skutki fizyczne:
Poziomy lęku zwykle określa się według ilości doświadczanego niepokoju i fizycznych skutków dla organizmu. Zazwyczaj wyróżnia się trzy kategorie:
Ciężki lęk: ten poziom dolegliwości jest niezwykle wyniszczający. Objawy ciężkiego lęku występują często i są uporczywe. Mogą obejmować przyspieszenie akcji serca, uczucie paniki, roztrzęsienie lub nietypowe zachowanie, złość i wycofanie się z życia społecznego. Ciężkie objawy lęku mogą powodować niemożność wykonywania pracy lub codziennych czynności. Czasami osoby z ciężkimi objawami lęku sięgają po alkohol lub substancje psychoaktywne, aby poradzić sobie z tymi objawami. Specjalistyczna pomoc jest jednak niezbędna.
Wczesne objawy lęku często rozwijają się powoli i nie są bardzo oczywiste. Objawy te różnią się u poszczególnych osób. Jednym z najczęstszych wczesnych objawów lęku jest nadmierne zamartwianie się codziennymi sytuacjami. Objawy czasami pojawiają się w dzieciństwie lub w wieku nastoletnim i trwają do dorosłości.
Lęk może być spowodowany przez wiele różnych sytuacji lub doświadczeń. Czasami trudno jest określić, co jest ich przyczyną, a to może powodować dalszy stres lub zdenerwowanie.
Trudne lub traumatyczne wydarzenia z przeszłości – w dzieciństwie, okresie dojrzewania lub w dorosłości – często są przyczyną problemów związanych z lękiem. Niektóre z powszechnych sytuacji, które mogą powodować problemy z lękiem to m.in:
Bieżące sprawy lub problemy życiowe mogą również wywoływać lęk:
Czasami ludzie mają schorzenia współistniejące, które mogą wpływać na nasilenie poziomu lęku. Przykłady schorzeń medycznych związanych z odczuwaniem lęku obejmują:
Niektóre leki mogą również wywoływać lęk, w tym leki psychiatryczne, leki stosowane w leczeniu określonych chorób fizycznych, a także substancje psychoaktywne używane rekreacyjnie oraz alkohol.
Badania pokazują, że posiadanie bliskiego członka rodziny, u którego wystąpił lęk, może zwiększać ryzyko doświadczenia podobnych zaburzeń. Konieczne są dalsze badania, aby zrozumieć, czy czynniki genetyczne wpływają na rozwój zaburzeń lękowych, czy też niektórzy ludzie są bardziej podatni na ich wystąpienie ze względu na zachowania, których nauczyli się od rodziców i krewnych w okresie dorastania.
Każda osoba może doświadczyć lęku, choć często początek dolegliwości ma miejsce w okresie dorastania. Kobiety są dwukrotnie bardziej narażone na zachorowanie niż mężczyźni.
Lęk nie stanowi zagrożenia dla życia. Badania opublikowane w czasopiśmie The British Journal of Psychiatry pokazują jednak, że lęk może znacząco zwiększać ryzyko zgonu (śmiertelność). Istotną rolę w zwiększeniu ryzyka zgonu odgrywa współchorobowość (jednoczesne występowanie dwóch zaburzeń) depresji i lęku.
Lęk nie jest łatwy do rozpoznania; czasami lekarzom trudno jest stwierdzić, czy dana osoba cierpi na zaburzenia lękowe czy depresję z objawami lęku.
Aby dokładnie rozpoznać lęk, lekarz musi wykluczyć pewne choroby fizyczne, które mogą być przyczyną objawów. Może zadać pytania o:
Rozmowa z lekarzem o emocjach, uczuciach i sprawach osobistych może być trudna. Mimo to, lekarz musi zrozumieć objawy i okoliczności, aby ustalić właściwe rozpoznanie.
Aby ułatwić rozpoznanie, lekarz może również przeprowadzić badanie fizykalne i zlecić wykonanie kilku badań krwi. Pozwoli to wykluczyć inne schorzenia, jak niedokrwistość (niedobór żelaza) lub nadczynność tarczycy.
Nie ma badań laboratoryjnych, które pozwoliłyby rozpoznać lęk. Jeśli lekarz nie może znaleźć żadnej medycznej przyczyny niektórych objawów fizycznych i psychicznych, pacjent otrzyma skierowanie do specjalisty w dziedzinie zdrowia psychicznego, np. psychiatry lub psychologa.
Specjalista w dziedzinie zdrowia psychicznego zada dalsze pytania dotyczące objawów, uczuć i emocji oraz dokona oceny klinicznej przy użyciu kwestionariuszy do pomiaru poziomu lęku. Niektóre przykłady kwestionariuszy stosowanych do oceny lęku to Skala Lęku Hamiltona (HAM-A) lub Inwentarz Lęku Becka (BAI), które mierzą nasilenie lęku u osób dorosłych i młodzieży.
Leczenie i przyjmowanie leków przez osoby odczuwające lęk może złagodzić objawy i ułatwić im funkcjonowanie.
Istnieje kilka terapii i leków, które mogą być pomocne w leczeniu lęku. Osoby odczuwające lęk mogą odnieść największe korzyści z połączenia terapii i leków, które pozwalają kontrolować objawy.
Lekarze stosują szereg leków, aby pomóc danej osobie w radzeniu sobie z objawami lęku. Leki nie powinny być jednak jedyną oferowaną formą leczenia. Zamiast tego, lekarze często muszą – we współpracy z chorymi – znaleźć odpowiedni lek, dawkę i terapię, które działają najlepiej.
Niektóre leki można stosować jedynie krótkoterminowo, podczas gdy inne mogą być przepisywane na dłużej.
W zależności od objawów leki te mogą być skuteczne zarówno w przypadku fizycznych jak i psychicznych objawów lęku.
Niektóre z leków najczęściej przepisywanych w leczeniu lęku obejmują:
Kilka terapii psychologicznych (psychoterapia) może być przydatnych w leczeniu lęku, w tym:
Ważne jest, aby każda osoba, u której lęk wpływa na codzienne funkcjonowanie, wcześnie uzyskała poradę lekarską, aby zapobiec nasilaniu się dolegliwości.
Osobom, u których podejrzewa się zaburzenia lękowe, należy zaproponować pomoc psychologiczną jako leczenie pierwszego rzutu.
Wykwalifikowany specjalista ds. zdrowia psychicznego, który posiada wiedzę na temat tego, jak skutecznie leczyć lęk, pomoże nauczyć się kluczowych strategii radzenia sobie z tym zaburzeniem.
Osoby odczuwające lęk powinny stosować regularną, zdrową, dobrze zbilansowaną dietę. Ważne jest również regularne spożywanie i nieopuszczanie posiłków, żeby unikać epizodów spadku poziomu cukru we krwi. W przeciwnym razie może to powodować uczucie roztrzęsienia lub nerwowość oraz nasilenie współistniejącego lęku.
Przyjmowanie pokarmów bogatych w węglowodany złożone, takich jak pełne ziarna – na przykład płatki owsiane, komosa ryżową, pełnoziarniste pieczywo i płatki zbożowe – zwiększa ilość serotoniny w mózgu, która ma działanie uspokajające.
Należy ograniczyć lub zaprzestać spożywania alkoholu i kofeiny. Obie używki mogą powodować uczucie napięcia lub nerwowość oraz zakłócać rytm snu.
Ćwiczenia fizyczne mogą być bardzo korzystne dla osób odczuwających lęk. Dzięki nim w mózgu wytwarzane są substancje chemiczne zwane endorfinami, które działają jak naturalne środki przeciwbólowe i ułatwiają zasypianie, co zmniejsza uczucie stresu i lęku.
Naukowcy odkryli, że regularne ćwiczenia fizyczne mogą obniżyć poziom napięcia, podnieść i ustabilizować nastrój, poprawić sen i samoocenę. Już pięć minut ćwiczeń aerobowych może pomóc ograniczyć odczuwanie lęku.
Każde ćwiczenie fizyczne może zmniejszać lęk, jednak według badaczy najbardziej korzystne są ćwiczenia aerobowe, które podnoszą tętno. Niektóre ćwiczenia aerobowe, które mogą pomóc w łagodzeniu stanów lękowych to:
Nie ma sposobu, aby dokładnie przewidzieć czynniki wywołujące lęk. Można jednak podjąć kroki, aby ograniczyć wpływ związanych z tym objawów.
Unikaj spożywania alkoholu i zażywania substancji psychoaktywnych: Alkohol i substancje psychoaktywne mogą powodować lub nasilać stany lękowe.
Trwają badania nad lękiem, potencjalnym ryzykiem rozwoju zaburzeń lękowych i skutecznymi metodami leczenia. Poczyniono znaczne postępy w zrozumieniu tego, jakie części mózgu są odpowiedzialne za odczuwanie strachu i lęku. Przykładowo, naukowcy odkryli, że ciało migdałowate jest prawdopodobnie związane z uczeniem się o strachu, poczuciu zagrożenia i bezpieczeństwie. Wydaje się, że osoby z zaburzeniami lękowymi mają bardziej reaktywne jądro migdałowate.
W innym kluczowym badaniu przeanalizowano, w jaki sposób receptory znajdujące się w ośrodku nagrody w mózgu mogą stanowić cel leczenia anhedonii (braku przyjemności) – objawu kilku zaburzeń lękowych. Badania te mają istotne znaczenie dla opracowania leków działające na konkretne obszary w mózgu, a w przyszłości potencjalnie przyczynią się do zaprojektowania bardziej ukierunkowanych prób klinicznych.
Jednym z obszarów, w którym nastąpił znaczący postęp, jest rola genetyki w leczeniu różnych chorób i stanów. Prowadzone obecnie badania mają na celu przeanalizowanie, w jaki sposób geny i środowisko mogą przyczyniać się do rozwoju zaburzeń lękowych. Na przykład, dziecko posiadające genetyczne predyspozycje do bycia nieśmiałym i wrażliwym może stać się celem dla dręczycieli. Z kolei bycie obiektem zastraszania (czynnik środowiskowy) może zwiększać poziom lęku.
Badania nad możliwościami leczenia lęku są kontynuowane, ponieważ dostępne od lat preparaty stosowane w terapii zaburzeń lękowych znacząco się nie zmieniły. Obecnie naukowcy starają się opracować nowe leki, które mogłyby zastąpić te dotychczas stosowane i nie zawsze skuteczne u wszystkich pacjentów preparaty. Wiadomo, że niektóre z nich wywołują potencjalne działania niepożądane i obawy dotyczące bezpieczeństwa (np. ryzyko nadużywania i uzależnienia).
W środowisku naukowym panuje jednak optymizm i nadzieja na nowe odkrycia. W przyszłości leczenie lęku będzie wyglądało zupełnie inaczej niż obecnie.
Padaczka
Stwardnienie rozsiane
Stwardnienie rozsiane
Zapisz się na naszą listę mailingową
Otrzymuj najnowsze aktualizacje z bloga Neuraxpharm.
Aby uzyskać dostęp do informacji, zaloguj się, używając swoich danych
Nie masz konta? Zarejestruj się
