Υγεία του εντέρου και του πεπτικού συστήματος

Η υγεία του πεπτικού συστήματος προϋποθέτει την καλή λειτουργία όλων των οργάνων του και έχει τεράστιο αντίκτυπο σε πολλές πτυχές της γενικότερης υγείας και ευεξίας του ανθρώπου. Μάθετε πώς να διατηρείτε το πεπτικό σας σύστημα σε καλή κατάσταση και τι συμβαίνει όταν χάνεται η ισορροπία του.

Η Neuraxpharm παρέχει εναλλακτικές φαρμακευτικές λύσεις για καλή υγεία του πεπτικού συστήματος και μόλις ο επαγγελματίας υγείας που σας συμβουλεύει εξακριβώσει ποιες είναι οι συγκεκριμένες ανάγκες σας, μπορεί να προτείνει το προϊόν που προσαρμόζεται καλύτερα στις ανάγκες και την πάθησή σας.

Τι είναι η υγεία του πεπτικού συστήματος;

Η υγεία του πεπτικού συστήματος είναι ένας γενικός όρος που περιγράφει τις παθήσεις που σχετίζονται με τη γαστρεντερική (πεπτική) οδό και τις επιδράσεις που ενδέχεται να έχουν γενικότερα στην ευεξία του ανθρώπου. Η πεπτική οδός ξεκινά από το στόμα και τελειώνει στο ορθό, και περιλαμβάνει όλα τα όργανα του πεπτικού συστήματος, όπως τον οισοφάγο, το στομάχι, το λεπτό έντερο και το παχύ έντερο.

Τα προβλήματα υγείας του πεπτικού συστήματος περιλαμβάνουν καθημερινά πεπτικά προβλήματα όπως δυσκοιλιότητα και διάρροια, καθώς και καταστάσεις όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ).

Πότε θεωρείται υγιές το έντερο και το πεπτικό σύστημα;

Ο όρος «υγεία του πεπτικού συστήματος» χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κατάσταση της πεπτική οδού, συνήθως του εντέρου. Το έντερο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία του υπόλοιπου σώματος, επειδή φιλοξενεί τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς (συμπεριλαμβανομένων βακτηρίων και άλλων μορφών ζωής) που παίζουν βασικό ρόλο στην εξισορρόπηση της πέψης, της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, της ρύθμισης του βάρους, ακόμη και της διάθεσης και των συναισθημάτων.

Αυτό το έξυπνο και πολύπλοκο οικοσύστημα ονομάζεται επίσης εντερικό μικροβίωμα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να διατηρείται το εντερικό μικροβίωμα υγιές και εξισορροπημένο, ώστε να έχει κανείς ένα εξίσου υγιές πεπτικό σύστημα, ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, σταθερό σωματικό βάρος και υψηλή ψυχική ευεξία.

Ένα υγιές εντερικό μικροβίωμα:

  • Βοηθάει το σώμα να απορροφάει θρεπτικά συστατικά.
  • Διασπάει το φαγητό και συμβάλλει στην πέψη.
  • Υποστηρίζει και εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
  • Επιτρέπει στα καλά βακτήρια να πολλαπλασιάζονται εύκολα και κρατάει τα επιβλαβή βακτήρια υπό έλεγχο, ώστε να διατηρείται η ισορροπία.
  • Επηρεάζει θετικά την ψυχική και συναισθηματική υγεία.
  • Υποστηρίζει την ανάπτυξη και τις λειτουργίες του εγκεφάλου, όπως η μνήμη και η εστίαση της προσοχής.

Ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου

Οι επιστήμονες λένε ότι το σώμα έχει δύο εγκεφάλους: έναν στο κεφάλι και έναν στο έντερο. Και οι δύο αναπτύσσονται από το ίδιο είδος ιστού κατά τη σύλληψη, προτού ένα μέρος του μετατραπεί στο κεντρικό νευρικό σύστημα (τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό) και το άλλο στο εντερικό νευρικό σύστημα (το έντερο).

Ελέγχονται και τα δύο από τις ίδιες ορμόνες και νευροδιαβιβαστές, συνδέονται μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου και βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία μεταξύ τους. Αυτή η μοναδική σύνδεση είναι γνωστή ως «άξονας εντέρου-εγκεφάλου» και εξηγεί την αίσθηση νευρικότητας που νιώθει κανείς στην κοιλιά, υποδηλώνοντας πόσο στενά συνδέεται το στρες με την υγεία του πεπτικού συστήματος.

Ένας από τους σημαντικότερους νευροδιαβιβαστές για τη ρύθμιση και τον έλεγχο της διάθεσης είναι η σεροτονίνη, η οποία συχνά αποκαλείται «ορμόνη της ευτυχίας». Το έντερο παράγει περίπου το 95% της σεροτονίνης του σώματος και οι αλλαγές στα επίπεδα σεροτονίνης επηρεάζουν το έντερο, αλλά και τον εγκέφαλο.

Αίτια κακής υγείας του εντέρου και του πεπτικού συστήματος

Η κακή υγεία του εντέρου και του πεπτικού συστήματος αρχίζει συχνά να εκδηλώνεται με συχνά προβλήματα όπως η δυσκοιλιότητα, η διάρροια, τα αυξημένα αέρια, το φούσκωμα και η καούρα. Παρότι αυτά τα συμπτώματα συνήθως έρχονται και παρέρχονται, και γενικά δεν είναι ιδιαίτερα σοβαρά, μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη δυσφορία και να διαταράξουν την καθημερινότητα ενός ανθρώπου.

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) είναι μια συχνή πάθηση κατά την οποία ο μυς του παχέος εντέρου συστέλλεται συχνότερα από το κανονικό, προκαλώντας πόνο και κράμπες στην κοιλιά. Άλλα συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου είναι η αλλαγή στην αφόδευση, τα αέρια, το φούσκωμα, η δυσκοιλιότητα και η διάρροια.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η κακή υγεία του πεπτικού συστήματος μπορεί να προκαλέσει χρόνιες παθήσεις και ασθένειες που επηρεάζουν την πεπτική οδό.

Πιθανές ενδείξεις

Όταν τα βακτήρια του εντέρου βρίσκονται εκτός ισορροπίας, ενδεχομένως να υπάρξουν εκτεταμένες επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία.

Τα παρακάτω σημεία μπορεί να αποτελέσουν ενδείξεις ότι το πεπτικό σας σύστημα δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε. Το καθένα από αυτά τα σημεία πιθανώς να υποδηλώνει ότι πρέπει να δώσετε περισσότερη προσοχή στην υγεία του πεπτικού σας συστήματος:

  • Αλλαγές στην αφόδευση: Η δυσκοιλιότητα και η διάρροια είναι συχνά τα πρώτα εμφανή συμπτώματα κακής υγείας του πεπτικού συστήματος.
  • Στομαχικές διαταραχές: Η υπερβολική ποσότητα αερίων, το φούσκωμα και η καούρα είναι σαφείς ενδείξεις ότι η υγεία του πεπτικού συστήματος βρίσκεται εκτός ισορροπίας.
  • Δυσάρεστη αναπνοή: Όταν τα βακτήρια του πεπτικού συστήματος βρίσκονται εκτός ισορροπίας, μπορεί να εμφανιστεί μια μεταλλική γεύση στο στόμα και δυσάρεστη αναπνοή.
  • Κόπωση: Όταν τα επίπεδα των ωφέλιμων βακτηρίων του πεπτικού συστήματος είναι χαμηλά, οι τοξίνες και απεκκρίσεις του σώματος μπορεί να συσσωρευτούν, προξενώντας κόπωση και νωθρότητα.
  • Προβλήματα με τον ύπνο: Επειδή το μεγαλύτερο ποσοστό της σεροτονίνης (μια ορμόνη που επηρεάζει τη διάθεση και τον ύπνο) παράγεται από βακτήρια του εντέρου, η ποιότητα του ύπνου μπορεί να μειωθεί κατακόρυφα όταν το έντερο βρίσκεται εκτός ισορροπίας.
  • Προβλήματα ψυχικής υγείας: Η μείωση της παραγωγής σεροτονίνης από το εντερικό μικροβίωμα και οι γενικές αλλαγές στη σύνθεση του μικροβιώματος μπορεί να σχετίζονται με μεταβολές της διάθεσης και κακή διάθεση.
  • Μεταβολές του βάρους: Το έντερο συμβάλλει στην απορρόφηση θρεπτικών ουσιών, στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και στην αποθήκευση λίπους, παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν το σωματικό βάρος.
  • Δερματικά προβλήματα: Το 2018, μια μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μικροβίωμα του εντέρου επηρεάζει το δέρμα. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η προσαρμογή των ωφέλιμων βακτηρίων είχε θετικές επιπτώσεις σε περιπτώσεις φλεγμονωδών δερματικών διαταραχών, όπως η ακμή, το έκζεμα (ατοπική δερματίτιδα) και η ροδόχρους ακμή.

Ορισμένα συμπτώματα αποτελούν προειδοποιητική ένδειξη ότι μπορεί να υφίσταται ένα σοβαρότερο ζήτημα υγείας. Εάν παρατηρήσετε κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας το συντομότερο δυνατό:

  • Αιμορραγία από το έντερο.
  • Βλέννα ή αίμα στα κόπρανα.
  • Μια αλλαγή στην αφόδευση που επιμένει για τέσσερις ή παραπάνω εβδομάδες.
  • Ακούσια ή/και ξαφνική απώλεια βάρους.
  • Ακραία κόπωση.

Ποιοι άνθρωποι είναι πιο ευπαθείς;

Οι άνθρωποι που είναι υπέρβαροι και όσοι ακολουθούν διατροφή πολύ υψηλή σε επεξεργασμένα τρόφιμα (που συχνά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, καθώς και επιπλέον αλάτι και ζάχαρη) και λιπαρά τρανς (τεχνητά λιπαρά που χρησιμοποιούνται σε μεταποιημένα τρόφιμα) διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης προβλημάτων υγείας στο πεπτικό σύστημα.

Οι καπνιστές διατρέχουν επίσης μεγαλύτερο κίνδυνο. Αυτό οφείλεται στο ότι το κάπνισμα μπορεί να αποδυναμώσει τον μυ που ελέγχει το κάτω άκρο του οισοφάγου, με αποτέλεσμα το γαστρικό οξύ να μπορεί να μετακινηθεί προς τα πάνω, ακολουθώντας λάθος κατεύθυνση. Αυτό το φαινόμενο είναι γνωστό ως παλινδρόμηση και μπορεί να προκαλέσει καούρα, δυσάρεστη αναπνοή και φούσκωμα.

Το στρες σχετίζεται επίσης με αλλαγές στα βακτήρια του εντέρου, λόγω της συνεχούς επικοινωνίας μεταξύ του εγκεφάλου και του εντέρου, μέσω του άξονα μικροβιώματος εντέρου-εγκεφάλου. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν στρες μπορεί να είναι πιο ευπαθείς απέναντι στον πόνο, στο φούσκωμα και άλλα είδη πεπτικής δυσφορίας

Τι μπορούμε να κάνουμε για να διατηρήσουμε την καλή υγεία του εντέρου και του πεπτικού συστήματος;

Παρότι πολλά καθημερινά προβλήματα του πεπτικού συστήματος, όπως η καούρα και η δυσκοιλιότητα, μπορούν να αντιμετωπιστούν σχετικά εύκολα με φάρμακα που δεν χρειάζονται ιατρική συνταγή, αξίζει να ληφθούν ενεργά μέτρα για την πρόληψή τους.

Όλοι οι άνθρωποι γεννιόμαστε κληρονομώντας ένα πεπτικό σύστημα με διαφορετικά επίπεδα υγείας. Ωστόσο, η επιστημονική έρευνα δείχνει ότι ο τρόπος ζωής παίζει μεγαλύτερο ρόλο από την κληρονομικότητα. Επομένως, όταν ακολουθεί κανείς τους βασικούς κανόνες για μια υγιή ζωή, επιδράει θετικά στην υγεία του πεπτικού συστήματός του.

Σε γενικές γραμμές, μια ισορροπημένη διατροφή, η διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους μέσω της τακτικής άσκησης, η φροντίδα της ψυχικής υγείας, η αποφυγή του καπνίσματος και η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ επηρεάζουν θετικά την ισορροπία των βακτηρίων στο έντερο.

Θεραπεία και φάρμακα

Διατροφή

Το τι τρώμε μπορεί να επηρεάσει σε εξαιρετικό βαθμό την υγεία του εντέρου και του πεπτικού μας συστήματος. Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες είναι μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες. Είναι καλό να τρώει κανείς περίπου 30 γραμμάρια φυτικών ινών κάθε μέρα, καθώς αυτό βοηθάει στην πέψη και αποτρέπει τη δυσκοιλιότητα. Οι φυτικές ίνες μπορούν να προέρχονται από διάφορες πηγές, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, το ψωμί ολικής αλέσεως, το καστανό ρύζι, η βρώμη και τα φασόλια.

Η μείωση κατανάλωσης λιπαρών τροφών, όπως το φαστ φουντ, και τηγανητών και τσιπς μπορεί επίσης να βοηθήσει, καθώς αυτά τα τρόφιμα αφομοιώνονται πιο δύσκολα από το πεπτικό σύστημα και μπορούν να προκαλέσουν στομαχόπονο, δυσπεψία και καούρα. Προσπαθήστε να ψήνετε το κρέας και το ψάρι, αντί να τα τηγανίζετε.

Αυτές οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες θα επηρεάσουν επίσης πολύ θετικά την ισορροπία του εντερικού μικροβιώματος και, κατά συνέπεια, τη γενική υγεία και ευεξία σας. Έρευνες δείχνουν, για παράδειγμα, ότι μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά μειώνει τα ωφέλιμα βακτήρια του πεπτικού συστήματος με αρνητικές επιπτώσεις και ότι οι δραστικές διατροφικές μεταβολές (για παράδειγμα, μεταξύ κατανάλωσης αποκλειστικά ζωικών ή φυτικών τροφών) μπορεί να αλλάξουν την ισορροπία του εντέρου σε μόλις 24 ώρες.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρουν προσελκύουν οι προβιοτικές τροφές και οι επιπτώσεις τους στην υγεία του πεπτικού συστήματος. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι περιέχουν προβιοτικά: τα «καλά» βακτήρια που συναντώνται υπό φυσιολογικές συνθήκες στο έντερο. Θεωρείται ότι αυτές οι τροφές συμβάλλουν στη διατήρηση και την αποκατάσταση της φυσικής ισορροπίας των βακτηρίων στο έντερο.

Τα προβιοτικά συναντώνται υπό φυσιολογικές συνθήκες σε ορισμένα τρόφιμα, όπως το γιαούρτι, το λάχανο τουρσί, το κεφίρ (ένα ρόφημα γάλακτος που έχει υποστεί ζύμωση) κ.ά.

Υπάρχει επίσης μια ποικιλία από προβιοτικά συμπληρώματα, τα οποία μπορεί να αυξήσουν αποτελεσματικά τα ωφέλιμα βακτήρια που είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της υγείας του πεπτικού συστήματος. Αν σκέφτεστε να προσθέσετε προβιοτικά στη διατροφή σας, θα πρέπει πρώτα να κάνετε τη σχετική έρευνα, επειδή δεν είναι όλα τα προβιοτικά το ίδιο και υπάρχουν διαφορετικά στελέχη βακτηρίων που είναι κατάλληλα για διαφορετικές ανάγκες.

Διατροφικές συνήθειες

Δεν έχει σημασία μόνο το τι τρώμε, αλλά και το πώς τρώμε. Ακολουθήστε αυτά τα απλά βήματα, για να αποφύγετε τη δυσπεψία και την καούρα:

  • Να μην τρώτε όταν βρίσκεστε εν κινήσει. Προσπαθήστε να τρώτε σε τραπέζι και όχι καθισμένοι στον καναπέ ή στο γραφείο.
  • Να μην βιάζεστε όταν τρώτε. Να μασάτε κάθε μπουκιά σωστά και να αφήνετε το μαχαίρι και το πιρούνι ανάμεσα στις μπουκιές.
  • Να τρώτε τουλάχιστον λίγες ώρες πριν πάτε για ύπνο, για να έχετε χρόνο να χωνέψετε το φαγητό.
  • Να πίνετε άφθονο νερό όλη την ημέρα.

Διατήρηση υγιούς βάρους

Όταν ένας άνθρωπος είναι υπέρβαρος, το επιπλέον βάρος που κουβαλάει μπορεί να ασκήσει πίεση στο στομάχι και να προκαλέσει καούρα. Καθώς το πεπτικό σύστημα παίζει βασικό ρόλο στη ρύθμιση του βάρους και την αποθήκευση του λίπους, η λεπτή ισορροπία του μπορεί να διαταραχθεί εύκολα όταν το βάρος δεν βρίσκεται μέσα σε υγιή πλαίσια.

Τρόπος ζωής

Οι παράγοντες που εξαρτώνται από τον τρόπο ζωής μπορούν να επηρεάσουν σε τεράστιο βαθμό τη λειτουργία του εντέρου, ξεκινώντας από την ψυχική ευεξία. Το στρες και το άγχος μπορούν να αποσυντονίσουν τη λεπτή ισορροπία του πεπτικού συστήματος και να επηρεάσουν την ταχύτητα της πέψης. Όταν η πέψη επιβραδύνεται, το φούσκωμα, η δυσκοιλιότητα και ο πόνος στο στομάχι μπορεί να αποτελέσουν πρόβλημα, ενώ στις περιπτώσεις που η πέψη επιταχύνεται, μπορεί να προκληθεί διάρροια. Ψυχολογικές διαταραχές όπως το άγχος και η κατάθλιψη εμφανίζονται συχνά μαζί με το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ).

Τα μέτρα για τη μείωση του στρες (όπως η τακτική άσκηση και η εξασφάλιση επαρκούς χρόνου για ευχάριστες δραστηριότητες) και τα ήρεμα γεύματα θα σας βοηθήσουν να διατηρείτε σε ισορροπία το πεπτικό σας σύστημα.

Δύο ακόμα εξαιρετικά σημαντικοί παράγοντες που εξαρτώνται από τον τρόπο ζωής και επηρεάζουν την υγεία του πεπτικού συστήματος είναι το κόψιμο του καπνίσματος (όπως εξηγείται στην ενότητα «Ποιοι άνθρωποι είναι πιο ευπαθείς;») και η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ.

Παρότι η προσεκτική κατανάλωση αλκοόλ δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, μπορεί να αυξήσει την παραγωγή γαστρικών οξέων και να οδηγήσει σε καούρα.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει...

Επιστημονικές μελέτες

Υπάρχουν ακόμα πολλά που μπορούμε να μάθουμε χάρη στην έρευνα για την υγεία του πεπτικού συστήματος και του μικροβιώματος. Ορισμένοι τομείς που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τους επιστήμονες περιλαμβάνουν τη σύγκριση των φυσικών προβιοτικών με τα προβιοτικά συμπληρώματα και το εάν μπορούν τα συμπληρώματα να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη ορισμένων παθήσεων του πεπτικού συστήματος.

Μια εξαιρετικά σημαντική μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2021 (η μεγαλύτερη του είδους της) αποκάλυψε μια ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στη διατροφή ενός ατόμου, του μικροβιώματος στο πεπτικό του σύστημα και της γενικής του υγείας. Διαπιστώθηκε ότι οι διατροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ορισμένες φυτικές τροφές ενθαρρύνουν την παρουσία μικροοργανισμών του πεπτικού συστήματος που σχετίζονται με χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης παχυσαρκίας, διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακών παθήσεων.

Ερευνητές όπως η APC Microbiome στην Ιρλανδία προσπαθούν επίσης να κατανοήσουν καλύτερα τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ της διατροφής και του μικροβιώματος. Διερευνούν την υγεία του πεπτικού συστήματος σε βρέφη και ηλικιωμένους, καθώς θεωρείται ότι αυτά τα δύο «άκρα της ζωής» είναι σημαντικά στάδια για την υγεία του πεπτικού συστήματος, καθώς το μικροβίωμα βρίσκεται σε κατάσταση συνεχών αλλαγών.

Παραπομπές

  1.  Autism advice and guidance. National Autistic Website. Accessed December 7, 2020
  2. Autism research work. National Autistic Website. Accessed December 7, 2020
  3. What is the global prevalence of autism spectrum disorder (ASD)? Medcape.com. Accessed December 7, 2020
  4. Prevalence of Autism Spectrum Disorder Among Children Aged 8 Years — Autism and Developmental Disabilities Monitoring Network, 11 Sites, United States, 2016. Centre for Disease Control and Prevention (CDC) 2020.
  5. Lee R, Corley M et al. A modified ketogenic gluten-free diet with MCT improves behavior in children with autism spectrum disorder. Published online 2018 Feb 5. doi: 10.1016/j.physbeh.2018.02.006.
Μπορεί να σας ενδιαφέρει...

Επιληψία

Σε αυτού του είδους τις επιληπτικές κρίσεις, το παιδί χάνει για λίγο τη συνείδησή του, κοιτάζει με απλανές βλέμμα και δεν ανταποκρίνεται σε όσα συμβαίνουν γύρω του. Η συχνότητα και η διάρκειά τους είναι απρόβλεπτες, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ανησυχία στους γονείς και τα μέλη της οικογένειας.

Επιληψία

Τα περισσότερα παιδιά που πάσχουν από επιληψία μπορούν να πηγαίνουν κανονικά σε σχολεία και να μορφώνονται χωρίς σημαντικά προβλήματα, εφόσον υπάρχει καλή επικοινωνία μεταξύ οικογένειας και σχολείου.

Ψυχική υγεία

Η πανδημία COVID-19 είχε καταστροφικές επιπτώσεις στην παγκόσμια υγεία, με επακόλουθα τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική υγεία.

Καλώς ήρθατε πίσω

Για να αποκτήσετε πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες, πρέπει να χρησιμοποιήσετε τα διαπιστευτήριά σας

Δεν έχετε προφίλ; Εγγραφείτε