Dobre zdrowie psychiczne jest istotną częścią życia, podobnie jak dobre zdrowie fizyczne. Porady na temat tego, jak dbać o własny organizm są bardzo popularne, jednak zagadnienia związane z tym, co robimy, do kogo się zwracamy i jakie działania podejmujemy w celu poprawy naszego zdrowia psychicznego od dłuższego czasu są pomijane.
Większa świadomość i gotowość do mówienia o zdrowiu psychicznym zapoczątkowały nową erę zrozumienia i akceptacji oraz przełamały niektóre przejawy społecznej stygmatyzacji, jednak przed nami jeszcze wiele wyzwań.
Wpływ społeczny słabego zdrowia psychicznego jest zatrważający: 25% mieszkańców Europy cierpi na depresję lub stany lękowe, a zaburzenia neuropsychiatryczne stanowią 19,5% obciążenia chorobami w krajach UE, podczas gdy koszty związane z zaburzeniami nastroju i lękiem sięgają 170 miliardów euro rocznie (1).
Wpływ na człowieka jest druzgocący: zrujnowane życie, rozbite rodziny i utracony potencjał. Aż do 50% długoterminowych zwolnień chorobowych jest spowodowanych depresją i zaburzeniami lękowymi1, a żaden kraj nie jest wolny od przypadków samobójstw. W 2019 r. Światowa Organizacja Zdrowia, po odnotowaniu, że 128 000 osób w Europie każdego roku odbiera sobie życie, rozpoczęła kampanię na rzecz zapobiegania samobójstwom (2).
Problemy dotyczące zdrowia psychicznego są złożone, a wpływ na nie mają takie czynniki, jak rodzina, zatrudnienie, ubóstwo, dyskryminacja i utrudniony dostęp do opieki zdrowotnej.
Mental Health Europe, największa niezależna organizacja zrzeszająca specjalistów i świadczeniodawców w całej Europie, reprezentująca osoby zmagające się z problemami zdrowia psychicznego, prowadząca kampanię na rzecz zrównania zdrowia psychicznego ze zdrowiem fizycznym w zakresie finansowania i świadczenia usług, oświadcza: „Działamy na rzecz poprawy zdrowia psychicznego i dobrego samopoczucia oraz ochrony praw osób cierpiących na choroby psychiczne. Podnosimy świadomość, aby położyć kres stygmatyzacji i dyskryminacji ze względu na zdrowie psychiczne.“ (3)
W naszym życiu prawdopodobnie wszyscy doświadczymy jakiejś formy pogorszenia stanu zdrowia psychicznego, jednak dla wielu z nas jest to jedynie przejściowy etap. Zdarzenia te mogę jednak mieć głęboki i trwały wpływ na nasze samopoczucie, zdolność do budowania i utrzymywania relacji oraz prowadzenia produktywnego życia.
Wpływ ten zaczyna się jeszcze we wczesnych latach i utrzymuje się przez całe życie, a badania pokazują, że dzieci i nastolatki o słabym zdrowiu psychicznym prawdopodobnie będą gorzej radzić sobie w szkole i będą miały mniejsze szanse zatrudnienia. Z kolei, osoby dorosłe stają się mniej wydajne w pracy i są bardziej narażone na problemy w związkach, podczas gdy osoby starsze są bardziej podatne na izolację, gdy doświadczają złego stanu zdrowia psychicznego. (4)
Istotne powody, dla których należy walczyć ze stygmatyzacją zdrowia psychicznego i poprawiać świadczenie usług, wykraczają poza wszelkie granice wiekowe, płciowe, społeczno-ekonomiczne i geograficzne.
Wzrasta świadomość ciężaru problemów związanych ze zdrowiem psychicznym w Europie, co przyczynia się do poprawy sytuacji, ale społeczne i ekonomiczne skutki tego zjawiska nadal stanowią obciążenie dla społeczeństwa i krajowych systemów opieki zdrowotnej.
Zdrowie psychiczne i fizyczne są ważnym elementem naszego życia i jedno może mieć szkodliwy, lub pozytywny wpływ na drugie. Światowa Organizacja Zdrowia definiuje zdrowie jako „stan pełnego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu, a nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności“. (5)
Definicja ta pozostaje niezmieniona od 1948 r.
Badania wykazały, że 30% osób cierpiących na długotrwałe schorzenia fizyczne również zmaga się z depresją lub lękiem. Szacuje się, że wpływ złego stanu zdrowia psychicznego na choroby fizyczne kosztuje NHS w Anglii 9 miliardów euro rocznie (6) – ta skala kosztów kształtuje się na podobnym poziomie w całej Europie i stanowi znaczną część łącznej kwoty 600 miliardów euro w 28 krajach Unii Europejskiej (UE). (7)
Piśmiennictwo:
- World Health Organisation Regional Office for Europe. Facts and Figures. Accessed February 2021. https://www.euro.who.int/en/health-topics/noncommunicable-diseases/mental-health/news/news/2012/10/depression-in-europe/depression-in-europe-facts-and-figures
- World Health Organisation Regional Office for Europe. WHO launches campaign on suicide prevention. Accessed February 2021. https://www.euro.who.int/en/media-centre/events/events/2019/09/who-launches-campaign-on-suicide-prevention
- Mental Health Europe. Our Mission. Accessed February 2021. https://www.mhe-sme.org/who-we-are-2/#1506698796176-ec64e16f-8e5b
- OECD/European Union. Promoting mental health in Europe. November 2018. Accessed February 2021. https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/health_glance_eur-2018-4-en.pdf?expires=1611771169&id=id&accname=guest&checksum=82CAA689890C8B4CDD6F862F9C004FFC
- World Health Organization. What is the WHO definition of health? Accessed February 2021. https://www.who.int/about/who-we-are/frequently-asked-questions
- The King’s Fund. Mental Health: Time to Think Differently. Accessed February 2021. https://www.kingsfund.org.uk/projects/time-think-differently/trends-disease-and-disability-mental-physical-health
- Mental health problems costing Europe heavily. Accessed February 2021. https://www.oecd.org/newsroom/mental-health-problems-costing-europe-heavily.htm
